'Bij de les dankzij kritiek, wel blijven samenwerken'

Wat echt opvalt is dat onze sector zich in 2020 van zijn beste kant heeft laten zien. Door samen de schouders er onder te zetten zijn we er in geslaagd om de historisch harde klap in het voorjaar te boven te komen. Nu krap een jaar later worden recordomzetten gerealiseerd en beleven we een ongekend voorjaar.

De tweede helft van 2020 was de opmaat voor de discussie die nu onze sector in zijn greep houdt. Partijen vallen over elkaar met one liners, feiten, meningen en emoties. Veel van die zaken zijn herkenbaar en waar, sommige pertinent niet. Wat we op dit moment echt missen, is de gelegenheid om met elkaar de staat van onze sector en coöperatie door te nemen. Vroeger kon je naar de ALV waar je het eens kon zijn met een vlammend betoog, waar je kon lachen om de markante figuren en waar je je ontzettend kon ergeren aan de onzin die naar jouw mening verkondigd werd. Na afloop van de borrel ging je met een goed gevoel naar huis omdat wat gezegd moest worden, ook was gezegd. In 2019 hadden we in plaats daarvan de Dag van de Coöperatie en alle fysieke regionale en internationale ledensessies waarin we in dialoogvorm zaken met elkaar bespraken. Als gevolg van corona is dit allemaal niet meer mogelijk. Dat is jammer, het zorgt voor minder čcht contact en onderling begrip.

Veel tegelijk
Wat duidelijk is, is dat de invoering van veel besluiten op dit moment samenvalt. Iedereen, kwekers, kopers en dienstverleners ondervindt hier de gevolgen van. Met de ene maatregel heb je misschien weinig te maken, terwijl een andere juist weer heel veel voor je betekent. Zelf merk ik dat als kweker ook. Wij hebben onze eigen software aan moeten passen op Floriday. Dat betekent in eerste instantie veel extra werk maar op termijn wordt er ook veel tijd bespaard. We waren vroeger vele uren kwijt aan het bijhouden en continu bijwerken van allerlei lijsten. Dat is straks gelukkig verleden tijd.

De aard, omvang en of tempo van de veranderingen heeft een flinke groep leden om uiteenlopende redenen er toe gebracht om een petitie aan de Ledenraad te ondertekenen. Naar aanleiding hiervan heeft de Ledenraad het initiatief genomen om zowel de ondertekenaars als overige leden persoonlijk uit te nodigen voor speciale sessies. Velen hebben hier gehoor aan gegeven. De Ledenraad heeft deze en eerdere signalen uit de markt doorgegeven aan de Directie, waarop een aantal maatregelen is genomen die meer maatwerk mogelijk maken.

Strategie staat
De richting van de veranderingen wordt niet aangepast. De strategie staat, want de oorzaken zijn niet verdwenen. Zo blijft bijvoorbeeld het feit dat RFH tegen het eind van het traditionele verdienmodel aanloopt. Doordat kwekers en kopers steeds meer direct handelen, loopt nog maar 40% van het door RFH afgehandelde productomzet via de klok. Terwijl RFH op het directe kanaal op dit moment nog relatief weinig waarde-toevoegende dienstverlening heeft staan en daar dus weinig op kan verdienen.

Dat betekent dat als er niets gebeurt, het operationele resultaat versneld negatiever wordt en RFH binnen afzienbare tijd in zeer ernstige financiële problemen komt. De Directie heeft gekeken naar wat er moet gebeuren om tot landelijk veilen te komen en wat de mogelijkheden zijn om nieuwe rendabele dienstverlening op de directe stromen te ontwikkelen.

Nieuwe kansen
Deze inzichten zijn niet nieuw en het met elkaar nadenken over deze structurele veranderingen is al jaren geleden ingezet met de ledengesprekken over Het Nieuwe Veilen. Uit de studies van Het Nieuwe Veilen bleek al dat er voor RFH nieuwe verdienmogelijkheden lagen op het gebied van logistiek. Logistiek is een centraal en cruciaal onderdeel van de landelijke klok. Logistiek heeft dus de mogelijkheid om zowel de klok te versterken als ook nieuwe verdienmodellen voor RFH te creëren. Het mes snijdt aan twee kanten. Floriway speelt hier een centrale rol. RFH gaat zelf geen transport organiseren. Er komt een transportbedrijf naast RFH te staan, dat gerund wordt door ervaren logistieke mensen. RFH is één van de aandeelhouders.

Ook Floriday is niet uit de lucht komen vallen. De samenwerking met FX, destijds het leidende alternatieve platform aan de plantenkant, heeft stap voor stap tot Floriday geleid. De stappen waarin Floriday vervolgens is uitgerold, zijn te ambitieus gebleken. Het tempo is ondertussen aangepast.

Dialoog en evenwicht
In 2018 hebben de leden, na een aanloopproces van twee jaar, met een zeer ruime meerderheid, besloten de oude ALV op te heffen en een Ledenraad aan te stellen. Dat vroeg om aanpassingen van statuten en reglementen waar de leden zelf aan meegeschreven hebben. Op social media lees ik hier vooral veel meningen over. Feit is dat de Ledenraad alle bevoegdheden heeft van de oude ALV en daar bovenop het recht heeft om gevraagd en ongevraagd formeel advies te geven aan de Directie.

In de driehoek tussen (lid)eigenaar (Ledenraad), bestuurder (Directie) en toezichthouder (Raad van Commissarissen) gaat het om de dialoog. Het gaat erom dat je steeds op zoek bent naar een nieuw evenwicht. De bestuurder kan niet zo veel beslissen zonder goedkeuring van de toezichthouder. Goedgekeurde besluiten mislukken in de uitvoering als de eigenaar het er niet mee eens is. Goede besluiten kunnen alleen geformuleerd worden als de eigenaar waardevolle input hiervoor levert aan de bestuurder.

Het gaat niet om macht. Niemand heeft de bevoegdheid enig andere partij een dienstorder te geven. Waarmee gestuurd kan worden is de bevoegdheid om mensen wel of niet te benoemen of te herbenoemen. Dat is het moment waarop je echt je verantwoordelijkheid kunt en moet nemen.

In 2014 heeft er ook een verandering in onze governance plaatsgevonden. Zelf was ik één van de kwekers die van het ledenbestuur is overgegaan naar de RvC. Een nieuwe rol in een andere verhouding tot de leden en tot de Directie. Het echt doorgronden van die rol en deze dan invullen op een manier die past bij onze coöperatie, gaat niet van de ene op de andere dag. Dat heeft tijd en een paar krassen nodig, maar uiteindelijk kom je er wel. Dat is voor de Ledenraad niet anders. De Ledenraad is op een rijdende trein gestapt en dat was niet het boemeltje van Hoorn naar Medemblik. Zij stapten in op het moment dat de coöperatie al volop in verandering was. Corona heeft één en ander daarbij niet eenvoudiger gemaakt. Desalniettemin heeft de Ledenraad haar rol voortvarend opgepakt. Groeit hierin nog steeds en heeft de ambitie om verder te groeien.

Samen verder
Kritiek hebben op de manier waarop de coöperatie reilt en zeilt is prima. Het is zelfs nodig om iedereen bij de les te houden. De veelheid aan signalen die de Ledenraad heeft opgehaald, heeft ervoor gezorgd dat de Ledenraad scherpere input heeft kunnen leveren aan het bedrijf. De Directie is hiermee aan de slag gegaan en nu is er ruimte voor leden om op verschillende snelheden in de strategie mee te gaan. Hoewel het nog steeds niet voor iedereen makkelijk zal zijn om aanpassingen door te voeren.

Nu is het is zaak om met elkaar wederom de schouders eronder te zetten. Tweedeling past ons niet als coöperatie. Het is nu tijd om samen verder te gaan. Waarbij de Ledenraad vanuit haar sectorkennis de Directie voorziet van de relevante input. De Directie op basis hiervan de juiste besluiten kan nemen en de RvC er op toeziet dat de belangen van alle stakeholders mee genomen worden.

Bron: Goedemorgen